„Martyrologia policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego” już do wypożyczenia w Centralnej Bibliotece Policyjnej.
Dzięki uprzejmości Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy insp. Piotra Leciejewskiego do rąk naszych czytelników trafiła właśnie nowa niezwykła publikacja poświęcona tragicznym losom pomorskich funkcjonariuszy Policji Państwowej. Jej autorzy – dwaj policjanci garnizonu kujawsko-pomorskiego, insp. Paweł Zawada i podinsp. Jacek Pawłowski w bardzo przystępny sposób opisali początki formowania się polskiej Policji na Pomorzu po 1918 r. Ponadto stworzyli blisko 600 biogramów policjantów poległych podczas pełnienia służby w latach 1920-1939 oraz zmarłych na służbie w czasie II wojny światowej, w tym także jeńców wojennych z obozu w Ostaszkowie pomordowanych przez Sowietów podczas zbrodni katyńskiej wiosną 1940 r. Ten obszerny, bogato ilustrowany dokument z wieloźródłową bibliografią to lektura obowiązkowa dla miłośników historii Policji, a także dla wszystkich patriotów dumnych z historii naszego narodu.
Książka stanowi szczególny hołd pamięci dla policjantów z okresu dwudziestolecia międzywojennego, którzy do śmierci pozostali wierni przysiędze służbowej. Autorzy koncentrują się przede wszystkim na losach poległych funkcjonariuszy dawnego województwa pomorskiego. Niemniej ich opowieść została osadzona w szerszym kontekście historii Policji Państwowej. To sprawia, że powyższe opracowanie jest kolejną publikacją o charakterze jubileuszowym. Jednak tym razem datę kluczową stanowi rok 1920, który wyznacza ramy chronologiczne polskiej Policji na Pomorzu i Kujawach. Nieprzypadkowa jest też data wydania książki, przypadająca na drugą połowę 2020 r. Była to bowiem 100. rocznica rozpoczęcia procesu unifikacji organów bezpieczeństwa publicznego na terenie byłej Dzielnicy Pruskiej, tymczasowej organizacji Policji Państwowej oraz wprowadzenia „Ustawy z dnia 24 lipca 1919 r. o Policji Państwowej” na terytorium Pomorza i Wielkopolski. Policja Państwowa województwa pomorskiego zainicjowała swą działalność 1 lipca 1920 r. pod kierownictwem inspektora Zygmunta Wizy. To właśnie ta data wyznacza początek wielu niezwykłych, pasjonujących i zarazem dramatycznych historii pomorskich funkcjonariuszy opisanych przez autorów.
„Martyrologia policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego” stanowi owoc imponującej pracy z licznymi dokumentami źródłowymi zebranymi z wielu polskich archiwów prywatnych i państwowych, muzeów oraz stowarzyszeń. Układ i kompozycja treści zostały ściśle podporządkowane głównej idei, aby rozbudzić pamięć o poległych policjantach i oddać im część. Oprócz dwóch pierwszych rozdziałów o tematyce ogólnej siedem kolejnych stanowią biogramy policjantów województwa pomorskiego, precyzyjnie uporządkowane według czasu, miejsca i okoliczności śmierci. Ostatni dziesiąty rozdział zawiera zdjęcia funkcjonariuszy z Pomorza, którzy zginęli w latach 1920-1945. Na szczególną uwagę zasługują listy z imionami i nazwiskami pomordowanych policjantów, w których wskazano, z jakiego źródła autorzy zdobyli poszczególne informacje.
Pasjonaci policyjnych biografii odkryją w tej książce niezgłębioną skarbnicę wiedzy o życiu zawodowym i prywatnym funkcjonariuszy Policji Państwowej. Młodzi adepci służby policyjnej docenią z pewnością przystępny język narracji, jasną strukturę treści oraz subtelną a zarazem stylową szatę graficzną.
tekst/fot.: Paulina Ostrowska